Ο σακχαρώδης διαβήτης (αυξημένο σάκχαρο αίματος) είναι μία χρόνια πάθηση που αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, αλλά ΔΕΝ θεραπεύεται.
Είναι μία πάθηση κατά την οποία υπάρχει σταθερά αυξημένη ποσότητα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, μία κατάσταση που είναι γνωστή ως υπεργλυκαιμία. Η γλυκόζη υπάρχει φυσιολογικά στο αίμα μας και μάλιστα είναι απαραίτητη. Ο οργανισμός μας χρειάζεται ενέργεια για τις καθημερινές του λειτουργίες και είναι η γλυκόζη είναι αυτή που μέσα στα εκατομμύρια κύτταρα του σώματος μας μετατρέπεται σε ενέργεια.
Ωστόσο, όταν τα επίπεδά της παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω από το φυσιολογικό, αυτό οδηγεί σε επικίνδυνες επιπλοκές για την υγεία μας. Φυσιολογικές θεωρούνται τιμές γλυκόζης – νηστείας από 80 έως 110mg/dL.
Η γλυκόζη είναι ο πιο κοινός τύπος απλού υδατάνθρακα. Όλες οι κατηγορίες υδατανθράκων από τα τρόφιμα που τρώμε διασπώνται μέσω της πέψης σε γλυκόζη, η οποία στη συνέχεια απορροφάται από τον οργανισμό και καταλήγει στο αίμα. Με άλλα λόγια η «γλυκόζη αίματος» είναι η αποτύπωση του «ζαχάρου» που κυκλοφορεί στο αίμα.
Η ορμόνη που είναι υπεύθυνη προκειμένου η γλυκόζη από το αίμα να περάσει μέσα στα κύτταρα(έτσι ώστε η τιμή της στο αίμα να παραμένει φυσιολογική) ονομάζεται ινσουλίνη και παράγεται από το πάγκρεας.
Όταν το πάγκρεας παράγει λίγη ή καθόλου ινσουλίνη ή η ινσουλίνη που παράγει δεν «λειτουργεί» σωστά, τότε μιλάμε για διαβήτη.
Ουσιαστικά ο διαβήτης είναι η αδυναμία του οργανισμού αν χρησιμοποιήσει – μεταβολίσει ικανοποιητικά τη γλυκόζη και έτσι τα επίπεδά της στο αίμα αυξάνονται.
Τύποι διαβήτη
Υπάρχουν πολλοί τύποι διαβήτη με σημαντικότερους τους παρακάτω:
– Διαβήτης τύπου 1, στον οποίο υπάρχει πλήρης έλλειψη ινσουλίνης και αφορά περίπου το 10% του συνόλου των περιστατικών. Παλιά αυτή η μορφή ήταν γνωστή ως νεανικός ή ινσουλίνοεξαρτώμενος διαβήτης. Στον τύπο αυτό πρέπει να χορηγείται καθημερινά ινσουλίνη.
– Διαβήτης τύπου 2 (διαβήτης ενηλίκων). Τα άτομα με αυτόν τον τύπο παράγουν λιγότερη ποσότητα ινσουλίνης ή χαμηλότερης δράσης στο επίπεδο του κυττάρου. Αυτός ο τύπος συχνά είναι κληρονομικός, αλλά και το αποτέλεσμα ενός ανθυγιεινού τρόπου ζωής, υπερβολικού βάρους ή και έλλειψης άσκησης.
– Διαβήτης κύησης.
Συμπτώματα
Τα κυριότερα συμπτώματα που προηγούνται της εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2 και που μπορεί να οδηγήσουν τον ασθενή στο γιατρό είναι:
– Η έντονη δίψα
– Συχνή ούρηση
– Ανεξήγητη κόπωση
– Έντονη πείνα, που οδηγεί σε πολυφαγία, χωρίς αυτό συνήθως να οδηγεί σε αύξηση του βάρους, αλλά αντίθετα και σε ανεξήγητη απώλεια.
– Θόλωση της όρασης.
– Αυξημένη συχνότητα ουρολοιμώξεων και μυκητιάσεων των γενετικών οργάνων.
Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει ο αρρύθμιστος διαβήτης μπορεί να είναι οξείες, αλλά και χρόνιες.
– Στις οξείες ανήκει η διαβητική κετοξέωση (πολύ μεγάλες τιμές γλυκόζης στο αίμα) και η υπογλυκαιμία (γλυκόζη αίματος κάτω από 70).
– Οι χρόνιες επιπλοκές αφορούν τα μικρά, αλλά και τα μεγάλα αγγεία μας. Έτσι μπορεί οι ασθενείς να παρουσιάσουν:
– Επιπλοκές από τα μάτια
– Εγκεφαλικό
– Έμφραγμα
– Αθηροσκλήρωση
– Περιφερική αρτηριακή νόσο
– Νεφροπάθεια
– Νευροπάθεια.
Η μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης εξαιτίας της νόσου φτάνει και τα 10 χρόνια. Η διαβητικοί ασθενείς έχουν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου συγκριτικά με άτομα χωρίς διαβήτη, ενώ περισσότερα από τα μισά άτομα εμφανίζουν κάποια μορφή νευροπάθειας.
Αντιμετώπιση
Αν υιοθετήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής που να περιλαμβάνει σωστή διατροφή, έλεγχο του βάρους, καθημερινή σωματική άσκηση και διακοπή του καπνίσματος, τότε μπορούμε να συμβάλλουμε στην πρόληψή του.
Όλα τα παραπάνω, μαζί με την δια βίου ενεργή συμμετοχή του ίδιου του ασθενούς, είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.
Στην αντιμετώπιση του διαβήτη η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο. Η διατροφή του διαβήτη δεν πρέπει να είναι στερητική, αλλά αντίθετα επιτρέπονται όλες οι μορφές με μέτρο, που σε συνδυασμό με τη φυσική άσκηση βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο. Οι κύριοι στόχοι της διαιτητικής θεραπείας είναι:
– Να βοηθήσει στη διατήρηση των επιθυμητών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
– Να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας.
– Να συμβάλλει στην αποφυγή ανεπιθύμητων επιπλοκών.
– Να προκαλέσει την επιθυμητή απώλεια βάρους.
– Να μειώσει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου (επιπλοκών από την καρδιά).
Η δίαιτα θα πρέπει:
– Να παρέχει ενέργεια ανάλογη των απαιτήσεων του κάθε ατόμου
– Να περιέχει λιγότερο λίπος και κυρίως μικρά ποσά κορεσμένων λιπαρών οξέων (ζωικά)
– Να μην είναι υπερβολικά πλούσια σε πρωτεΐνες
– Να περιέχει αρκετές φυτικές ίνες
– Να είναι χαμηλή σε αλάτι
– Να μην παραλείπονται γεύματα.
