Η αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα, το οποίο φεύγει από την καρδιά σε κάθε συστολή της στο εσωτερικό τοίχωμα των μεγάλων αρτηριών του σώματος, που το μεταφέρουν από την καρδιά σε όλα τα όργανα και κύτταρα μας.
Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο αριθμούς. Ο μεγαλύτερος αριθμός (συστολική ή «μεγάλη») δείχνει την πίεση που ασκείται στις αρτηρίες σε κάθε συστολή (σύσπαση) της καρδιάς και ο μικρότερος αριθμός (διαστολική ή «μικρή») δείχνει την πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών όταν η καρδιά χαλαρώνει για να υποδεχτεί νέο αίμα.
Η αρτηριακή πίεση δεν είναι σταθερή. Όταν το άτομο ασκείται ή βρίσκεται σε έντονη σωματική δραστηριότητα ή είναι αγχωμένο μπορεί να παρουσιάζει αυξημένες τιμές. Αντίθετα, ένα ήρεμο και ξεκούραστο άτομο φυσιολογικά θα παρουσιάζει τιμές χαμηλές.
Είναι άλλο πράγμα η αρτηριακή πίεση και άλλο η υπέρταση. Για υπέρταση σε έναν ενήλικα μιλάμε όταν η συστολική («μεγάλη») πίεση του αίματος είναι 130 – 140 mmHg ή μεγαλύτερη, και η διαστολική («μικρή») πίεση είναι 80 – 90 mmHg ή μεγαλύτερη. Επίσης μιλάμε για υπέρταση μόνο όταν οι παραπάνω τιμές επιμένουν σε αρκετές μετρήσεις και υπό ορισμένες συνθήκες και όχι βέβαιο όταν ανευρίσκονται σε μία ή δύο μετρήσεις. Τέλος, μπορεί να παρουσιάζουν αυξημένη τιμή και οι δύο «πιέσεις» ή μόνο μία από τις δύο.
Τα παιδιά, νεαροί, ενήλικες, αλλά και οι έγκυες γυναίκες έχουν χαμηλότερη πίεση. Εδώ λοιπόν τιμές πάνω από 120/80 μπορεί να είναι παθολογικές. Επίσης όταν συνυπάρχει σακχαρώδης διαβήτης (αυξημένο «ζάχαρο») ή καρδιακή ή εγκεφαλική βλάβη, οι επιθυμητές τιμές της πίεσης πρέπει να βρίσκονται χαμηλά (π.χ. κάτω από 130/80).
Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει το ύψος της πίεσής μας
Η αρτηριακή υπέρταση είναι ένας «σιωπηλός» και «ύπουλος» εχθρός της υγείας μας. Συνήθως δεν κάνει αισθητή την παρουσία της καθώς δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα, όμως αυτή δουλεύει αθόρυβα φθείροντας το σώμα μας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστούν (κυρίως όταν η υπέρταση είναι προχωρημένη ή ως επιπλοκή της) πρωινοί πονοκέφαλοι, ρινορραγία, αίσθημα παλμών, ζάλη, κούραση, βουητό στα αυτιά και άλλα. Συνήθως, όχι η ίδια η αύξηση αλλά ο φόβος του κινδύνου ότι θα πάθουμε κάτι (π.χ. ένα εγκεφαλικό) είναι αυτό που ανεβάζει περαιτέρω τη πίεση και προκαλεί κάποια από τα παραπάνω ενοχλήματα.
Η υπέρταση είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας του σύγχρονου κόσμου και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες πρόκλησης στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας. Γενικώς θα λέγαμε πως τα όργανα που κινδυνεύουν περισσότερο είναι η καρδιά, το κεντρικό νευρικό σύστημα, οι νεφροί και γενικότερα οι αρτηρίες.
Μετά την ηλικία των 60, ένα στα δύο άτομα έχουν υπέρταση, ενώ είναι συχνότατη και σε μικρότερες ηλικίες πολλές φορές χωρίς ο «κάτοχός» της να το γνωρίζει! Τις περισσότερες φορές λοιπόν ανακαλύπτεται από μια τυχαία μέτρηση με αυξημένη τιμή που ενεργοποιεί το άτομο να το «ψάξει» περισσότερο.
Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90% δεν γνωρίζουμε τις αιτίες που οδήγησαν σε υπέρταση. Ενοχοποιούνται όμως πολλοί παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η υπερβολική κατανάλωση αλατιού και αλκοόλ, τα περιττά κιλά, το άγχος αλλά και η έλλειψη κίνησης ή άθλησης.
Πώς μετράμε την αρτηριακή πίεση
Χαλαρά! Κάποιοι μόλις αισθανθούν δυσφορία, πονοκέφαλο ή κάποιο από τα άλλα συμπτώματα που αναφέραμε προηγουμένως τρέχουν τα μετρηθούν. Αυτή όμως είναι πίεση πανικού. Ακόμη και όταν την βρουν αυξημένη αυτή δεν αποτελεί κίνδυνο. Ακολουθούνε κάποιες απλές συμβουλές για την σωστή μέτρηση της αρτηριακής μας πίεσης:
– Κάθισε χαλαρός τουλάχιστον για πέντε λεπτά, ανεπηρέαστος από εξωτερικά ερεθίσματα, σε ήρεμο περιβάλλον.
– Να μην έχεις πιει καφέ, καπνίσει ή κουραστεί την προηγούμενη μισή ώρα.
– Οι μετρήσεις γίνονται σε καθιστή θέση.
– Ακούμπα το χέρι σου σε σταθερό σημείο
– Τοποθέτησε την περιχειρίδα στο μπράτσο σου όχι πολύ σφικτά, χωρίς να παρεμβάλλεται το μανίκι.
– Εάν κάποιο ρούχο εμποδίζει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος, πρέπει να αφαιρεθεί.
– Κατά τη διάρκεια της μέτρησης δεν πρέπει να κινήστε ή να μιλάτε.
Η καλύτερη ώρα για να μετρήσεις την πίεση σου είναι το πρωί. Για σιγουριά κάνε τρεις μετρήσεις ( με 2 λεπτά απόσταση μεταξύ τους). Την πρώτη φορά μέτρησε την πίεση και στα δύο χέρια. Αν υπάρχει διαφορά στις ενδείξεις, υπολόγισε το μέσο όρο της δεύτερης και της τρίτης μέτρησης. Τέλος αν η μέτρηση στα δύο χέρια δεν μας δώσει το ίδιο αποτέλεσμα θεωρούμε ως σωστή μέτρηση αυτή που έδωσε το χέρι με τη μεγαλύτερη τιμή.
Τι μπορείτε να κάνετε; Υπάρχουν κάποια βήματα για να ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση.
1. Διακοπή του καπνίσματος: το κάπνισμα αυξάνει την πίεση και προκαλεί βλάβη στα αγγεία μας.
2. Απώλεια βάρους: η απώλεια των περιττών κιλών βοηθάει στη μείωση της πίεσης και σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα.
3. Άσκηση: ασκηθείτε αυξάνοντας την ένταση της άσκησης σταδιακά, τουλάχιστον στα 30 λεπτά την ημέρα. 30 λεπτά περπάτημα την ημέρα πολλές φορές είναι αρκετά.
4. Έλεγχος του άγχους: το στρες μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή μας πίεση. Επομένως χαλαρώστε, διαβάστε και περάστε περισσότερο χρόνο με φίλους.
5. Ελέγχετε τακτικά την αρτηριακή σας πίεση: μπορείτε να το κάνετε είτε μόνοι σας, είτε με τη βοήθεια κάποιου άλλου. Καταγράψτε τις μετρήσεις σας και ενημερώστε το γιατρό σας. Εφόσον αυτός σας χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή, παίρνετε τα φάρμακά σας κάθε μέρα χωρίς να παραλείπετε δόσεις.
6. Επιλέξτε μια πιο υγιεινή διατροφή:
– Ελαττώστε τα ζωικά και τα κορεσμένα λίπη στη διατροφή σας, καθώς και τα κόκκινα κρέατα.
– Περιορίστε το ποσό του αλατιού στη δίαιτά σας.
– Αποφεύγετε την κατανάλωση επεξεργασμένων και κονσερβοποιημένων προϊόντων.
– Προτιμάτε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε κάλλιο, όπως μπανάνα, πορτοκάλια, μήλα, αχλάδια, σπανάκι, αρακά, φρέσκες ντομάτες, κολοκυθάκια , καρότα και κρεμμύδι.
– Καταναλώστε δύο τρεις μερίδες γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά την ημέρα.
– Ακολουθήστε δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες.
– Περιορίστε την πρόσληψη οινοπνεύματος.
– Περιορίστε την κατανάλωση καφέ, ροφημάτων και αναψυκτικών που περιέχουν καφεΐνη.
– Πίνετε δέκα – δώδεκα ποτήρια νερό την ημέρα.
– Προσθέστε στη διατροφή σας Ωμέγα 3 λιπαρά και αντιοξειδωτικά συμπληρώματα.
Δύο άριστα συμπληρώματα διατροφής με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση είναι η πόσιμη Αλόη, αλλά και το ενισχυμένο με κρητικά βότανα Kaloe Vital.
Εκτός από την αποτοξίνωση του σώματός σας θα συμβάλλουν στην επίτευξη καλύτερων τιμών της αρτηριακής πίεσης, αλλά εφόσον συνυπάρχουν (όπως συχνά γίνεται) και στην καλύτερη ρύθμιση των τιμών του σακχάρου (διαβήτης) και χοληστερίνης.
Επίσης και τα δύο χαρίζουν (μεταξύ πολλών άλλων) τόνωση, έτσι ώστε ευκολότερα να βάλετε στη ζωή σας την άσκηση που θα λειτουργήσει ευεργετικά γενικότερα στην υγεία και διάθεσή σας.
